Phân tích phim sọ nghiêng - Cần thiết như thế nào ?

21 tháng 4 năm 2020

Sự phát triển của các hệ thống kỹ thuật số và việc sử dụng các phần mềm ba chiều để giả lập vị trí sau cùng của các răng sau điều trị (3M™ Unitek™ TMP Digital Models - Incognito hay ClinCheck - Invisalign) đã giúp các bác sĩ chỉnh răng dễ dàng quan sát các giai đoạn điều trị. Tuy nhiên việc đánh giá các thông số trên phim sọ mặt nghiêng không được bỏ qua (sọ mặt nghiêng trên phim tấm hay được tổng hợp từ CBCT).

Dưới đây là những lý do ngắn gọn nhưng chưa đủ tại sao chúng ta lại cần phim sọ nghiêng trong điều quy trình điều trị chỉnh răng


1 - Đứng trên quan điểm sự ổn định

Tại sao khi nhìn lại các phân tích phim sọ nghiêng của các tác giả khác nhau, góc giữa hai răng cửa thường được kết thúc khoảng 120-130 độ.


Góc giữa hai răng cửa tiêu chuẩn
Góc giữa hai răng cửa tiêu chuẩn

Đó là giá trị trung bình được đánh giá số liệu thống kê với các giá trị trên người bình thường có khuôn mặt hài hòa và khớp cắn loại I.

Nếu kết thúc điều trị với góc nhỏ hơn hay lớn hơn quá nhiều với giá trị trung bình này thì sao. Câu trả lời là sự ổn định sau điều trị .

Bệnh nhân A: Sau điều trị lần 1:

Nếu nhìn hình ảnh chụp trong miệng này các bạn nghĩ đã có thể kết thúc điều trị được chưa ?


Kết thúc điều trị chỉnh nha sai
Kết thúc điều trị chỉnh nha sai

Có thể các bạn sẽ nghĩ khác khi nhìn vào các giá trị trên phim sọ mặt nghiêng của bệnh nhân

Góc giữa hai răng cửa (I-incisal) có giá trị 156.29 độ, lớn hơn nhiều so với giá trị trung bình là 130 độ.

Hãy quan sát vị trí chân răng cửa hàm trên so với xương vỏ.


Kết thúc điều trị sai trên phim sọ mặt nghiêng
Kết thúc điều trị sai trên phim sọ mặt nghiêng

Giải pháp: Bệnh nhân đã được điều trị lại


Kết thúc điều trị đúng trên phim sọ mặt nghiêng
Kết thúc điều trị đúng trên phim sọ mặt nghiêng

Kết quả sau khi điều trị lại, góc giữa hai răng cửa đã về giá trị bình thường


2 - Đứng trên quan điểm thẩm mỹ

Khớp cắn loại III có thể điều trị để đưa về loại I nhưng nếu các giá trị mô mềm khác (đường S-line, E-line) ngoài khoảng thông thường thì việc điều trị vẫn được coi là thất bại vì không đạt được thẩm mỹ chấp nhận được.

Nếu nhìn vào hai phim sọ nghiêng của 2 bệnh nhân đã trưởng thành sau, trường hợp nào các bạn sẽ đạt được thẩm mỹ sau khi đưa khớp cắn về loại I nếu dựa vào đường E-line ?


Khớp cắn loại III trên phim sọ mặt nghiêng
Khớp cắn loại III trên phim sọ mặt nghiêng

3 - Đứng trên quan điểm điều trị

Phim sọ mặt nghiêng giúp việc lên kế hoạch điều trị, dự kiến vị trí mô cứng (răng và xương) và mô mềm (mặt nghiêng) cuối cùng trong việc lên kế hoạch điều trị giả lập (VTO - visual treatment objective).

Có nhiều phương pháp để làm VTO, trong đó phương pháp của Radney [1] bằng cách lấy vị trí của răng cửa hàm dưới (bằng cách so sánh rìa cắn với đường NA) làm mốc để đặt các răng khác trên cung hàm.

Phương pháp VTO theo Radney này sẽ được trình bày trong bài viết khác.


Lên kế hoạch điều trị giả lập
Lên kế hoạch điều trị giả lập

Trong khi lên kế hoạch điều trị, phim sọ nghiêng giúp đánh giá

  • Giới hạn dịch chuyển răng chiều trước sau.

  • Phẫu thuật hay không: Ví dụ khi bệnh nhân khớp cắn loại III, góc hàm dưới mở, ở các trường hợp đang tăng trưởng, việc điều trị bằng các khí cụ chức năng có khả năng làm tăng góc mở, tăng cắn hở.


Loại III góc hàm mở
Loại III góc hàm mở

Câu hỏi đặt ra là việc sử dụng phim sọ nghiêng truyền thống (phim tấm) và phim sọ nghiêng được tổng hợp từ CBCT 3 chiều có gì khác nhau? Xin dành cho các độc giả thảo luận.


Tham khảo


  1. Where Teeth Should Be Positioned in the Face and Jaws and How To Get
    Them There. J Clin Orthod. 1997 Sep;31(9):586-608 ↩︎

Đăng nhập để bình luận